Het boek als elixer

PABLO ZENDRERA TOMÁS (1924-2020) Uitgeverij

Het boek als elixer

Pablo Zendrera, die op 6 april in Barcelona op 96 jarige leeftijd overleed, leek niet alleen te worden opgeroepen om de teugels van de legendarische uitgeverij Juventud over te nemen vanwege de traditie van de nakomelingen die het stokje van het familiebedrijf oppakken, maar ook omdat hij nauwelijks een jaar na het begin ervan werd geboren. In 1923 had zijn vader, José Zendrera Fecha, het bedrijf opgericht op een autodidactische basis, waarbij hij koos voor een heterogeen profiel met aandacht voor de taalkundige verscheidenheid van het land: kunstcollecties, geïllustreerde kinderwerken, de serie gewijd aan reizen en expedities (met avonturiers als Michel Peissel en Thor Heyerdahl), populaire romans, wetenschapspopularisering, biografieën... Maar de grootste bijdrage aan de literaire vorming van de Spanjaarden waren ongetwijfeld de strips van Kuifje door de Belg Hergé (vanaf 1957 en met Pablo Zendrera aan het roer) en de avonturen van De Vijf door Enid Blyton. Redactionele Juventud begreep het belang van het creëren van nieuwe lezers uit de kindertijd. Een van de meest succesvolle lijnen was trouwens de roman, die we "roze roman" noemden omdat het label het zo noemde..

Hij kwam in 1945 bij Juventud. "Dus het probleem was het tekort aan papier, dat langzaam werd opgelost. De markt was hongerig naar goede boeken, en aangezien er weinig concurrentie was, was het gemakkelijk om snel uit te verkopen," zou hij zich herinneren. Gedurende bijna vijf decennia is hij trouw gebleven aan de hoofdthema's van het bedrijf of heeft hij deze versterkt, terwijl hij zijn eigen belangen blijft nastreven, met de nadruk op de zee, de bergen en het reizen, terwijl hij de export van de catalogus promoot, met Latijns-Amerika als prioriteit.

De grootste professionele teleurstelling kwam met zijn vertrek uit Juventud in 1995, na een bittere familieruzie. Bij zijn vertrek had de uitgeverij bijna tienduizend titels gepubliceerd, in het Spaans, Catalaans en Galicisch. Hij had al snel een ander ambitieus project op stapel staan: het voorzitten van de Zendrera-groep, gevormd door de labels Noray, Zendrera Zariquiey en Sirpus, waarvan hij de leiding, naar het voorbeeld van zijn vader, aan drie van zijn acht kinderen toevertrouwde. De crisis van 2008 maakte een einde aan deze nieuwe reis, die echter niet het doek deed vallen, omdat de Zendrera naam nu achter het Zephyrum label en de low cost boekwinkelketen Re-Read zit..

ANTONIO LOZANO (La Vanguardia) 28 april 2020

Hoe is Kuifje bij Juventud gekomen?

Kuifje's geval is erg nieuwsgierig. Op een congres van uitgevers in Rome rond 1950 ontmoette mijn vader Casterman, de redacteur van Kuifje. Casterman vertelde hem over Kuifje en de goede verkoop in België en Frankrijk. Voordat we de rechten kregen, had Casterman een paar Spaanse titels gepubliceerd om in Spanje te verkopen. Het was een totale mislukking. Dus stelde hij mijn vader voor om de resterende exemplaren van de editie die hij had gemaakt te bewaren. Als hij het zou aanvaarden, zou hij hem de publicatierechten toekennen. De Spaanse vertaling werd gedaan door mijn zus Conchita die erg enthousiast was.

Kuifje veranderde de perceptie van strips in Spanje tot dan toe...

Het kostte veel, want in die tijd was een stripboek in Spanje een laaggeprijsd product. Het was moeilijk voor ons om mensen te overtuigen dat het niet hetzelfde stripboekje was als altijd, dat het een veel hogere klasse boekje was met een zeer zorgvuldige binding. We hebben het eindelijk. De verkoop steeg tot een groot succes. De grootste die we ooit hebben gehad.

En in Amerika?

Er was veel nodig om Kuifje in Amerika te introduceren. Eigenlijk was het overal moeilijk, maar uiteindelijk kreeg ik mensen in Argentinië en Colombia zover dat ze het konden kopen.

Referentie:
Noms per una Història de l’Edició a Catalunya. Roser Rahola i Pablo Zendrera
Interview met Pablo Zendrera door Jaume Vidal. Uitgegeven door Gilde van Redacteuren van Catalonië.
2003, Barcelona.