De Scepter, een voorproefje van "MacGuffin"...

De collectie « De iconen »

De scepter van Ottokar

Deze icoon is een echt symbool.
Het koninklijke symbool van Syldavië, een klein landje dat bestaat uit een paar dorpen en bossen, zo klein dat Kuifje er geen enkele moeite mee heeft om het snel van de ene kant naar de andere over te steken, of liever gezegd, om zich van de ene naar de andere grens te begeven.

Het Syldavische volk is zeer aan tradities en symbolen gehecht, zo erg dat het verlies van dit object voldoende zou zijn om het koningschap in gevaar te brengen.
Eén gebeurtenis was namelijk van bijzonder belang in de geschiedenis van het land: in de 14e eeuw sloeg koning Ottokar IV met behulp van zijn scepter een misdadige baron neer die hem zijn scepter wilde ontroven. De scepter heeft daarmee een hoge symbolische waarde gekregen. Om hun troon te behouden, moesten de koning en zijn nakomelingen hem aan de menigte op het feest van de heilige Wladimir, de nationale feestdag, presenteren.

Het is daarom een zeer gegeerd voorwerp en daarom wordt het in een vesting goed bewaakt, net als de Tower of London, waar de juwelen van de Britse Kroon zich bevinden.
In dit verband moet worden opgemerkt dat de pracht en het goud van het paleis in contrast staan met de landelijke eenvoud van het land, die de karikatuur van een klein denkbeeldig koninkrijk versterken.

Samenzweerders hebben een staatsgreep gepleegd en een machiavellistisch plan opgezet om de scepter te stelen, wat zal leiden tot een reeks spannende gebeurtenissen en achtervolgingen waaraan Kuifje deel zal nemen. Kortom, het hele avontuur draait rond dit object.

Hergé gebruikt een verhaalproces dat Alfred Hitchcock als een van de eersten definieerde, hij gaf het zelfs een korte naam: de "MacGuffin".
Hitchcock gebruikte dit proces uitgebreid in zijn films en beschreef het als "de drijvende kracht die in elk scenario verschijnt". In dievenverhalen is het bijna altijd de ketting en in spionageverhalen is het onvermijdelijk het document.”

Hergé gebruikte ook veel MacGuffins in zijn verhalen: de Arumbaya-fetisj, de modellen van de eenhoorns, de blikjes krab, de juwelen van de Castafiore, de paraplu van Zonnebloem, etc.... En hier de scepter van Ottokar.

Dat is niet het enige dat Hergé met Hitchcock gemeen heeft. Zoals we weten, maakte de filmmaker graag een korte verschijning in elk van zijn films, een knipoog als een handtekening die een "cameo" wordt genoemd.
Hergé heeft ook als extraatje met dit album plezier aan het avontuur deelgenomen: hij vertegenwoordigde zichzelf als officier van het Syldavische hof.

Uit de eerste schetsboeken blijkt dat de centrale rol van de scepter al in een vroeg stadium is vastgesteld. Het heeft echter enige tijd geduurd om de definitieve vorm te bepalen.
Hergé dacht eerst dat het einde van de scepter als koninklijke zegel zou dienen en noemde het de "Sceptre-Sceau". Wat de keuze van het ornament betreft, aarzelde hij in zijn eerste schetsen tussen een "hand van gerechtigheid", de kop van een roofvogel of de kop van een vos...

In de oorspronkelijke versie uit 1939, gepubliceerd in Le Petit Vingtième, is het ornament gewoon een gekroonde kop van een pelikaan.
Hergé zal de scepter zijn definitieve vorm geven wanneer deze in album formaat wordt geplaatst. De pelikaan zal daarom pas vanaf 1947 zijn vleugels uitslaan.

Bij de ontwikkeling van het model hebben we bijzondere aandacht besteed aan het gebruikte materiaal.
We hebben gekozen voor zink met een gegalvaniseerde vergulding, een proces waarbij het object in een elektrolysebad wordt ondergedompeld om het met een metaallaag te bekleden.
De afwerking van het oppervlak is satijn om de glans te verzachten en het patina van een oud goud op te roepen (laten we niet vergeten dat de scepter een eerbiedwaardige leeftijd heeft).

Het model meet 232 mm en weegt 111 gram.
De afwerking, het materiaal en de verhouding tussen gewicht en volume geven het gevoel een echt stuk goudsmidswerk in de hand te hebben.

De scepter wordt op een sokkel van hars geplaatst. Een transparante steun maakt het mogelijk om hem staand te presenteren en zijn stabiliteit te waarborgen. De kleur van de sokkel doet denken aan het rode fluweel waarop de scepter in de schatkamer van het Slot Kropow rust. Kortom, zoveel nuttige details voor een "majestueuze" presentatie van Ottokars scepter.

Dit is de eerste keer dat een versie van deze omvang en kwaliteit van het materiaal aan het publiek wordt aangeboden.

Een object waarvan we hopen dat het in het oog springt of moeten we zeggen dat het een "treffende " gelijkenis met de waarheid is, want, om het motto van het Rijk van de Zwarte Pelikaan te gebruiken, "Wie kaatst, moet de bal verwachten".