Om alle functies van deze website goed te laten werken, maken we gebruik van cookies. Meer informatie.
Toestaan
Het treft, als men Kuifje in Congo, leest, dat de inboorlingen zich uitdrukken in een “aangepast” Frans. Het teken van een karikaturale en stereotype vereenvoudiging van de taal die men “petit nègre “ noemde - een manier om “simpel” Frans te spreken.
Die taal was er om met de colonisator te spreken. En Frans was nooit de meest gemakkelijke taal om te leren…
In Senegal, toen een Franse kolonie, besloot het leger het “petit-nègre” in te voeren, een vereenvoudigd Frans. In een handboek van 1916 gebruikt door Franse officieren in hun contact met hun schutters, leest men:
Standaardfrans: De schildwacht plaatst zich zichtbaar, waar hij alles kan zien.
Tirailleurfrans: Schildwacht nodig goede plaats zoeken. Vijand kan hem niet viseren. Hij middel te viseren hele sector voor hem ».
Bron : Pierre Ropert, Le français “petit-nègre”, une construction de l'armée coloniale française. 21/02/2018.
Belgisch Congo ontsnapt niet aan deze paternalistische logica vol vereenvoudiging en medelijden. Hergé (toen 23 jaar) houdt nog geen rekening met de verandering van het Franse legerstandpunt terzake . Het kader mocht geen “sabir” meer spreken met de locale troepen!
Vandaar het taaltje dat Hergé ze laar gebruiken: twijfelachtig Frans . Zo heeft de jonge boy van Kuifje, Coco, het over een "tomobile"in plaats van de automobile en uitdrukkingen als " jij zijn er" "dat er zijn" "Mineere" "he" in plaats van "hij", overall in het boek..
Bron : Eudes Girard, Une relecture de Tintin au Congo.
https://www.cairn.info/revue-etudes-2012-7-page-75.htm
Het Frans dat de Congolezen on het tweede avontuur van Kuifje spreken is geen constructie die voortvloeit uit de stijl van Hergé maar een verwoording eigen aan de colonial periode, die niet ver stond van de mythe van de “geode wilde”.
Zelfs in 1939 gebruikte Edith Piaf de taal “petit nègre” in haar lied “De reis van de arme neger”.
REFRAIN Oh yo Oh yo Meneer goede god, t’is niet vriendelijk, Mij niet willen land verlaten Mij wou zien groot schip Dat vuur spuwt en op het water stapt. En op de brug ik heb geslapen, Dan boot is vertrokken, En kapitein zei zo Neger steenkool hij zal werken Mijnheer Goede God, t’is niet vriendelijk, Mij land niet willen verlaten. Oh yo Oh yo Oh yo Oh yo Oh yo.
De taal en de diaoog zijn ons gegeven om naar elkaar te luisteren en elkaar te begrijpen. Nieuwe woorden zijn onvermijdelijk om de gevoelens en het aanvoelen van de huidige tijd weer te geven. Die taalkundige evolutie gebeurt niet zonder schokken. De talen van de jeugd en adolescenten – versie 21ste eeuw – tonen bij voorbeeld een delicaat evenwicht…
Babtou : blanke man, europeaan. Volkse uitdrukking van toubab, komt van het word tubaab in het wolof, de meest gesproken taal in Senegal.
Bédave : roken (maar geen sigaret als u ziet wat ik bedoel). Voorbeeld : ” Heb je niets te bédaveroken, dikke? ”
Carotte : stelen. Voorbeeld: ” Ik heb me laten “carotteren” van mijn 10 euro.. ”
https://www.lecurionaute.fr/langage-jeunes-ados-version-2016/
Deze verandering van de woorden betreft ook cultuurinstellingen als musea.Het Cantraal Afrikamuseum in Tervurendat op het einde van dit jaar heropent is daarbij betrokken.
De krant L’Echo publiceerde op 5 september 2018 een artikel: “ De decolonisering van het Afrikamuseum in Tervuren verloopt ook via de terminologie.”
De revisie van de taal kan soms ver gaan: spreek niet meer van een “tam-tam”, maar van een “trommel met spleet.” Zeg ook niet meer “stam” maar “etnische groep”. Bambi Ceuppens, antropologe en wetenschappelijk commissaris bij het Afrikamuseum in Tervuren heft zo een aantal raadgevingen opgesteld ter attentive van het personeel en de medewerkers van het nieuwe museum...
Dit is het einde van onze tweede reeks bijdragen over "Congo". Wij hebben de delicate vragen in verband met de “woorden” zo zeker niet uitgeput maar hopen wat meer stof aangebracht te hebben voor de plicht van het herinneren, vooral bij de jeugd. Wij moeter er voortdurend zorg voor dragen de zaken uit het verleden uit te leggen, met aandacht voor de onvolkomenheden en soms vergissingen, al dan niet gewild “De mens is de maat van alle dingen “ (Protagoras).
