De making of De blauwe Lotus

Dossier ~ maandag 12 oktober 2009
De blauwe lotus (1936) - Page 48]

Op dinsdag 1 mei 1934 , om 17u., ontmoet Tchang Tchong-jen voor de eerste keer Hergé, in diens woning, langsheen de Knapenstraat in Brussel. Meteen het begin van grootse vriendschap, die vanaf 21 oktober 2009 ook in het Hergé Museum op een waarlijk indrukwekkende manier wordt toegelicht.

Hergé, meester van het beeldverhaal

Hergé zelf stelde altijd dat Kuifje in het land van de Sovjets, Kuifje in Afrika en Kuifje in Amerika echte feuilletons waren. De verwikkelingen volgden mekaar zonder duidelijke lijn op, er werd een strakke verhalende lijn gehanteerd en er werd slechts een minimum aan geloofwaardigheid nagestreefd. Met De avonturen van Kuifje, Reporter in het Oosten (nadien omgevormd tot het album De sigaren van de farao) komt daar vanaf 1932 verandering in. Dat heeft uiteraard te maken met de almaar groeiende populariteit van de "reporter van de Petit Vingtième", die na afloop van zijn eerste avonturen telkens weer, in levende lijve, als een held wordt onthaald in het Brusselse Noordstation. Van dat ogenblik af is het gedaan met het louter pakkend vertellen van verhalen. Voor Kuifje in het Oosten werkt Hergé b.v. een synopsis uit, waarbij hij zich komische uitweidingen en onverwachte plotwendingen veroorlooft.

De ontmoeting Tchang-Hergé

In het nummer van 8 maart 1934 van Le Petit Vingtième kondigt de jonge reporter het vervolg aan van Kuifje in het Oosten, een album dat hem van Egypte over Saoedi-Arabië naar India heeft gebracht. Dit keer zal zijn tocht hem naar Shanghaï voeren ! Pater Gosset, aalmoezenier van de vereniging van Chinese studenten in België, schrijft Hergé echter een brief waarin hij de stripauteur waarschuwt voor het gebruik van de oubollige stereotiepen waarmee de Chinese samenleving nog te vaak wordt gekarakteriseerd. Daarop wisselen de pater en Hergé tal van brieven uit. Plots valt daarbij ook de naam van Tchang-Tchong-jen. Er wordt een vergadering belegd : op 1 mei ontmoeten Tchang en Hergé mekaar voor de eerste keer. Het klikt meteen, ook al omdat beiden gemeenschappelijke vrienden hebben, te weten Dom Lou en pater Neut, van de Sint-Andriesabdij in Loppem, nabij Brugge.

]
]
]
]

Op verkenning in het Verre Oosten

In mei 1934 schrijft pater Edouard NEUT, die zowel Hergé als Tchang kent : « Ik denk dat deze reis van Kuifje nog veel grotere repercussies zou kunnen hebben dan zijn vorige uitstappen ».Hij heeft het bij het rechte eind, want van in de maand mei 1934 werken Hergé en Tchang samen een nieuw avontuur uit voor Le Petit Vingtième : Kuifje, Reporter in het Verre Oosten, dat vanaf 9 augustus 1934 van de persen loopt.De samenwerking Tchang-Hergé duurt van mei 1934 tot juli 1935. Gestart wordt met een kalligrafieles : een opschrift te midden van een illustratie bestemd voor de cover van de Petit Vingtième (2 augustus 1934). Tchang blijft maar over zijn vaderland praten en daarbij weerlegt hij al de vooroordelen die Europeanen er inzake China op na houden.

De onverwachte bloemen van een blauwe Lotus

De daaropvolgende zondagen groeien telkens uit tot heuse werkvergaderingen  -  slechts onderbroken voor een kopje thee en een pannenkoek ! Al de in het verhaal voorkomende Chinese opschriften zijn meteen authentiek. Wel maakt Tchang van de gelegenheid gebruik om enkele slogans in de tekst te smokkelen : "Weg met de ongelijke verdragen" of "Weg met het imperialisme". Tchangs inbreng op het vlak van de Chinese artistieke tradities zal van het allergrootste belang blijken. Zo worden de grondslagen van wat later "de klare lijn" zal worden genoemd, zonder de minste twijfel in die periode gelegd ! Onder invloed van de jonge Chinees wordt Hergés lijnvoering almaar puurder en de zoektocht naar een evenwicht tussen de witgedeeltes en de tekeningen (wat Tchang "het huwelijk tussen de wind en het been" noemt) wordt een constante zorg.

De kunst en de vriendschap

Van Tchang leert Hergé dingen en objecten, zoals b.v. een boom, "aan te voelen". Het zijn levenslessen die hem ontvankelijk zullen maken voor de oosterse filosofieën, en dan meer bepaald het taoïsme. "De "poot" van Tchang is onloochenbaar ; (...) hij gidst letterlijk de hand van zijn nieuwe vriend, helpt hem bij het uitzuiveren en verzachten van zijn contouren, moedigt hem aan om zelf bomen, rotsen en bamboe te schilderen en om bijwijlen pen en potlood terzijde te schuiven en om in plaats daarvan gebruik te maken van inkt en penseel." "Dik of dun, energiek of soepel,... het lijnenspel zorgt voor vorm, beweging en lichteffect. De les is zowel poëtisch als grafisch" (uittreksel uit Tchang !, van Jean-Michel Coblence en Tchang Yifei - Editions Moulinsart)

Tchang, echt en virtueel

Tchang zelf krijgt uiteindelijk in het script van De blauwe Lotus een belangrijke rol toebedeeld. In het verhaal redt de jonge reporter zijn nieuwe Chinese vriend immers van een gewisse verdrinkingsdood. Aan de oevers van de Yang-Tsé-kiang stelt laatstgenoemde zich voor: hij luistert naar de naam Tchang  -  in de kleurenversie van het album (1946) zal hij zelfs zijn volledige identiteit onthullen : Tchang-Tchong-jen. In juli 1935 vertrekt Tchang vanuit Brussel omdat hij naar China wil terugkeren. In het Noordstation stapt hij op de trein en toert vervolgens rond in de voornaamste Europese kunststeden waar hij telkens weer de belangrijkste musea bezoekt. Op 11 oktober scheept hij uiteindelijk in Venetië in op een boot die hem naar Shanghaï zal brengen. Zes dagen later, op 17 oktober, kan Hergé het woord "Einde" plaatsen onder de Avonturen van Kuifje in het Verre Oosten. Maar er wachten beide vrienden nog tal van wederwaardigheden. Meer daarover volgende week !

Choisissez un pseudo
Entrez votre email
Entrez un mot de passe
Choisissez un pseudo entre 5 et 12 caratères.
Valider mon inscription
Dans quelques secondes vous allez recevoir un email de confirmation.
 
Vous pouvez dès à présent vous connecter avec vos identifiants.

OK